Ο πνευμονολόγος Σπύρος Καραγιάννης, με σύγχρονο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό και συστήματα αιχμής, φροντίζει εις βάθος για την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και τη θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα, στο ιδιωτικό του ιατρείο στη Λάρισα.
Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ένα είδος καρκίνου που προσβάλλει την τραχεία (αναπνευστικός σωλήνας), τους βρόγχους (αεραγωγοί) ή τους αερόσακους που βρίσκονται στους πνεύμονες (πνευμονικές κυψελίδες). Ήταν σπάνια νόσος στις αρχές του 20ου αιώνα, ωστόσο η αύξηση της έκθεσης στον καπνό του τσιγάρου και άλλες αιτίες συνέβαλαν σε πανδημία κατά τον 20ο και 21ο αιώνα.
Ο πνευμονικός καρκίνος αποτελεί πλέον την κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως, σε άνδρες και γυναίκες εξίσου. Τα ποσοστά επιβίωσης ποικίλουν, ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου και σε ποιο στάδιο διαγνώστηκε η νόσος.
Το κάπνισμα συνδέεται με ποσοστό μεγαλύτερο του 80% όλων των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα, ωστόσο πολλοί άνθρωποι που ποτέ δεν έχουν καπνίσει ή εκτεθεί σε παθητικό κάπνισμα εμφανίζουν καρκίνο του πνεύμονα. Άλλα αίτια περιλαμβάνουν την έκθεση σε:
•Ατμοσφαιρική ρύπανση (συμπεριλαμβανομένων των εκπομπών καυσαερίων των κινητήρων ντίζελ)
•Συνθήκες που επικρατούν σε περιβάλλον εργασίας (αμίαντος, σκόνη ξύλου, αναθυμιάσεις συγκόλλησης, αρσενικό, βιομηχανικά μέταλλα π.χ. βηρύλλιο και χρώμιο)
•Ατμοσφαιρική ρύπανση εσωτερικού χώρου (ραδόνιο ή καπνός λόγω καύσης άνθρακα)
Είναι πιθανό να υπάρχουν και άλλα αίτια, ενώ ακόμα περισσότερα αναμένεται να προσδιοριστούν στο μέλλον. Αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο του πνεύμονα διατρέχουν, επίσης, τα άτομα που πάσχουν από:
•Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
•Πνευμονική ίνωση
•Καρκίνο της κεφαλής, του τραχήλου ή του οισοφάγου
•Λέμφωμα ή καρκίνο του μαστού
Η γενετική προδιάθεση, επιπλέον, μπορεί να παίζει ρόλο για κάποιες μορφές καρκίνου του πνεύμονα. Σε περίπτωση που υπάρχει ιστορικό καρκίνου του πνεύμονα στην οικογένεια, οι πιθανότητες να αναπτυχθεί καρκίνος του πνεύμονα ενδέχεται να είναι περισσότερες, αλλά αυτό δεν ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις.
Τα πιο συνήθη συμπτώματα και ενδείξεις καρκίνου του πνεύμονα είναι τα εξής:
•Χρόνιος βήχας (διάρκειας μεγαλύτερης των 3 εβδομάδων)
•Αποβολή φλέγματος με αίμα ή κηλίδες αίματος με το βήχα (αιμόπτυση)
•Αδικαιολόγητη απώλεια βάρους
•Αδικαιολόγητη δύσπνοια (λαχάνιασμα)
•Ανορεξία
•Κόπωση
•Πόνος στο στήθος
•Πόνος στα οστά
•Πόνος στον ώμο
•Οίδημα (πρήξιμο) στον λαιμό
•Μυϊκή αδυναμία
•Βράγχος φωνής (αδύναμη, βραχνή ή εξασθενημένη φωνή)
•Συριγμός (υψηλής συχνότητας σφύριγμα κατά την αναπνοή λόγω απόφραξης της αναπνευστικής οδού)
•Πληκτροδακτυλία (διόγκωση) των δακτύλων των χεριών και των ποδιών
Συχνά, τα αρχικά συμπτώματα δεν γίνονται αντιληπτά, επειδή αποδίδονται σε άλλες συνήθεις παθήσεις. Κάποιοι άνθρωποι δεν παρουσιάζουν καθόλου συμπτώματα.
Όσο πιο νωρίς γίνει η διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα, τόσο πιο εύκολα μπορεί να αντιμετωπιστεί.
Η διακοπή του καπνίσματος είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος για πρόληψη της εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα.
Οι προσπάθειες για μείωση του καπνίσματος στο δυτικό κόσμο ήταν σχετικά επιτυχημένες, ωστόσο πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά για να ενημερωθεί ο κόσμος σχετικά με τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος σε ορισμένες χώρες.
Απαιτούνται, επίσης, ενιαίες πολιτικές για απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, ώστε να συμβάλουν στη μείωση των επιπτώσεων από το παθητικό κάπνισμα.
Ταυτόχρονα, όταν ο αμίαντος συνδυάζεται με το κάπνισμα τσιγάρων, ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα είναι 40 φορές μεγαλύτερος. Απαιτείται επειγόντως παγκόσμια απαγόρευση χρήσης αμίαντου, ώστε να βοηθήσει στην πρόληψη αυτού του κινδύνου.
Με βάση το ιστορικό και τα συμπτώματα του ασθενούς ή κατά τον τακτικό προσυμπτωματικό έλεγχο (προληπτική ετήσια εξέταση σε άτομα υψηλού κινδύνου), διενεργείται ακτινογραφία ή/και αξονική τομογραφία θώρακος (CT) για να διαπιστωθεί εάν υπάρχει όγκος στον πνεύμονα.
Εάν επιβεβαιωθεί η υποψία καρκίνου του πνεύμονα, τότε είναι απαραίτητο να γίνει βιοψία (λήψη ιστού) από τη βλάβη. Η βιοψία μπορεί να πραγματοποιηθεί με διάφορους τρόπους, οι περισσότεροι από τους οποίους εκτελούνται σε εξωτερικούς ασθενείς (δεν απαιτείται εισαγωγή στο νοσοκομείο):
- Με βρογχοσκόπηση: μέσω εύκαμπτου σωλήνα ο οποίος εισέρχεται από τη μύτη, ο γιατρός οδηγείται στην περιοχή της βλάβης και λαμβάνει δείγμα
- Με ενδοβρογχικό υπέρηχο (EBUS): τεχνική διάγνωσης παρόμοια με τη βρογχοσκόπηση. Το βρογχοσκόπιο φέρει μια μικρή κεφαλή υπερήχων με τη βοήθεια της οποίας ο γιατρός οδηγείται στην περιοχή, από την οποία πρέπει να λάβει ένα δείγμα. Συνήθως, πρόκειται για την περιοχή ανάμεσα στους δύο πνεύμονες, στην οποία βρίσκονται οι λεμφαδένες (ονομάζεται μεσοθωράκιο)
- Με λήψη βιοψίας που πραγματοποιείται μέσω αξονικού τομογράφου (με τη βοήθεια της ακτινολογικής απεικόνισης ο γιατρός οδηγείται στη σωστή περιοχή)
- Χειρουργική επέμβαση (μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις)
Κατά τη διαδικασία διάγνωσης ή αμέσως μετά, γίνεται προσπάθεια προσδιορισμού του σταδίου της νόσου. Ακολουθούν κάποιες εξετάσεις, ώστε να φανεί κατά πόσο έχει εξαπλωθεί ο καρκίνος. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται σταδιοποίηση και στο πλαίσιο αυτής μπορεί να πραγματοποιηθούν περαιτέρω απεικονίσεις με αξονική τομογραφία κοιλίας και εγκεφάλου ή μια απεικόνιση εκπομπής ποζιτρονίων (PET).
Οι εξετάσεις σταδιοποίησης παρέχουν, επίσης, χρήσιμες πληροφορίες όσον αφορά την περιοχή που ενδείκνυται περισσότερο για τη διενέργεια βιοψίας. Η σταδιοποίηση είναι μια διαδικασία απαραίτητη προκειμένου να βοηθηθεί ο ογκολόγος στην εκπόνηση του κατάλληλου θεραπευτικού πλάνου, προσαρμοσμένο στις ανάγκες του κάθε ασθενή ξεχωριστά.
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι καρκίνου του πνεύμονα, οι οποίοι απαιτούν μια σειρά από διαφορετικές θεραπείες. Το πλάνο θεραπείας θα διαμορφωθεί με βάση τον τύπο του καρκίνου του πνεύμονα που έχει διαγνωστεί, το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η νόσος, τη γενική κατάσταση της υγείας του ασθενούς και τις προσωπικές προτιμήσεις του.
Οι μέθοδοι αντιμετώπισης μπορεί να επικεντρώνονται είτε στη θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα (θεραπευτικές αγωγές), είτε στο να βοηθήσουν σε καλύτερη ποιότητα ζωής με τον καρκίνο του πνεύμονα (παρηγορητικές θεραπείες).
Ο τύπος θεραπείας που θα ακολουθηθεί είναι εξατομικευμένος, ως αποτέλεσμα διαβούλευσης μιας διεπιστημονικής ομάδας η οποία απαρτίζεται από πνευμονολόγο, ογκολόγο, θωρακοχειρουργό, ακτινοθεραπευτή, παθολογοανατόμο και ακτινολόγο.
